ابراهیم حامدی (زاده?: 29 خرداد 1328 در تهران) مشهور به ابی خواننده? موسیقی پاپ ایرانی است. او دارای صدایی از جنس تنور است و در سبک‌های مختلف موسیقی صاحب اثر است: راک، بالاد، موسیقی فولکلور، پاپ دنس و اخیراً هاوس و ترنس. برخی او را با تام جونز خواننده? سرشناس بریتانیایی مقایسه کرده‌اند، با این تفاوت که ابی را بر خلاف تام جونز دارای تمایلات سیاسی می‌دانند. بسیاری از طرفدارانش او را «آقای صدا» در حوزه? موسیقی پاپ فارسی می‌دانند.
نام اصلی:ابراهیم حامدی
نام مستعار:ابی
لقب: آقای صدا
تولد:29 خرداد 1328 (67 سال)
ملیت:ایرانی-آمریکایی
سبک(ها):موسیقی پاپ فارسی
سال‌های فعالیت:از 1347 تاکنون
ناشرین:کلتکس رکوردز، آونگ
اعضای پیشین:بلک کتس
نوع صوت:تنور
زندگی خصوصی:
پدر ابی خیاط بوده و مادرش خانه‌دار. او دوران کودکی خود را در محل? میدان فوزی? تهران (میدان امام حسین فعلی) در خیابان شهرستانی سپری کرده است و دارای چهار خواهر و یک برادر است. او در سال 1353 با فیروزه مقدادی ازدواج کرده و از وی صاحب سه دختر به نام‌های عسل، سایه و خاتون است که برای هر س? آنها یک ترانه خوانده است. ابی دو سال قبل از وقوع انقلاب در ایران، برای اجرای کنسرت به آمریکا می‌رود و با شروع انقلاب، ناگزیر در آنجا ماندگار میشود.
ابی پس از جدایی از همسر اول خود با مهشید برومند ازدواج می‌کند. وی یک پسر به نام فرشید دارد که پسرخواند? ابی محسوب میشود. گفته میشود آغاز آشنایی آنها با یکدیگر، در یکی از اجراهای ابی در گوتنبرگ بوده است. شباهت چهر? همسر دوم ابی باکتایون ریاحی، مشکلات عدیده‌ای را برای این بازیگر سرشناس سینما در فضای مجازی ایران به همراه داشته است. مهشید برومند که مدیر برنامه‌های ابی نیز محسوب میشود در اکثر کنسرت‌های وی حضور داشته و تصاویر منتشره از وی در یکی از کنسرت‌های ابی منجر به سوء تفاهمات و شایعات دامنه‌داری علیه این بازیگر شد.
ابی به موسیقی یونانی علاقه‌مند است و از خوانندگان محبوبش می‌توان به پیتر گابریل، فردی مرکوری، استینگ، بونو و جیم موریسون از گروه راک دورز اشاره کرد.گفته میشود وی در منزل شخصی خود، اجاز? پخش آهنگهای خوانده‌شده توسط خود را نمی‌دهد و به عبارتی، تمایلی به شنیدن صدای خود در محیط خانه ندارد.
دوران نوجوانی:
او در دوران نوجوانی با خواندن قرآن در صف‌های مدرسه به استعداد خود در خواندن پی می‌برد. خود وی در مصاحبه‌ای در پاسخ به این پرسش که خوانندگی را چگونه آغاز کرد می‌گوید: «از زمان چهار پنج سالگی، رادیو به ایران آمده بود ولی ما آنقدر بودجه نداشتیم که یک رادیو بخریم. ضمن اینکه هنوز برق هم به همه جا نیامده بود.
به موسیقی گوش می‌کردم و آن را دوست داشتم. تفریح من در خانه خواندن بود، ضمن اینکه بارها هم گفته‌ام که از کلاس سوم دبستان در مدرسه صبح‌ها سر صف، قرآن با قرائت اجرا می‌کردم. خب این هم برای خودش یک نوع خوانندگی است. در سن ده یازده سالگی، رادیو و خوانندگانی بودند و مرتب فکر و ذکر من به غیر از مسئله? درس خواندن، خوانندگی بود. در خانه برای هم‌کلاسی‌هایم و همین‌طور برای بچه‌محل‌ها می‌خواندم».
ابتدا در یک گروه دوستانه به نام سان بویز و سپس در باشگاه‌ها و کاخ‌های جوانان به صورت رسمی شروع به خواندن می‌کند. در گروه سان بویز، ابتدا به تقلید از آهنگهای ایتالیایی، بخصوص ترانه‌های آلبانو کاریسی خواننده و بازیگر بنام ایتالیایی می‌پردازد و سپس به اجرای ترانه‌هایی از خوانندگان مطرح آن دوران مانند جیم موریسون، اریک بوردون، تام جونز و پپینو دی کاپری رو می‌آورد.
او اولین بار در کاخ جوانان جنوبی به روی صحنه می‌رود. تجربه? اولین اجرای رسمی ابی از زبان خودش شنیدنی است. آن‌طور که وی در مصاحبه‌ای نقل کرده است در اولین اجرا از فرط استرس، نیمی از بدنش کاملاً بی‌حس شده و اصطلاحاً به خواب می‌رود. او این واقعه را جزو خاطرات تلخ اما فراموش‌نشدنی خود ذکر کرده است.
بیوگرافی ابراهیم حامدی
آغاز خوانندگی به صورت حرفه‌ای
ابی در همان دوران با شهبال و شهرام شب‌پره آشنا میشود. شهبال شب‌پره صدای او را در سان بویز می‌شنود و به وی پیشنهاد کار در گروه بلک کتز را میدهد. او در کنار فرهاد مهراد خواننده? پاپ ایرانی، مدت دو سال با گروه بلک کتز همکاری می‌کند و مدت زیادی در کاباره? کوچینی به روی صحنه می‌رود. سپس از این گروه جدا میشود و به همکاری با آهنگسازان و ترانه‌سرایان مطرح آن دوران می‌پردازد. ابی از دوران همکاری با فرهاد در گروه بلک کتز، به عنوان دوره? آموزشی خود یاد می‌کند و خود را وامدار فرهاد می‌داند.
در آن زمان که ابی وارد عرصه? موسیقی میشود، خوانندگان اندکی در ایران در زمینه? موسیقی پاپ فعالیت داشته‌اند که از آن جمله می‌توان به ویگن، عارف و منوچهر سخایی اشاره کرد. دیری نمی‌گذرد که ابی نیز نخستین ترانه? مستقل خود را با نام «عطش» عرضه می‌کند که برای فیلمی به همین عنوان ساخته میشود. دومین ترانه? وی «چرا چرا» نام دارد با شعری از مسعود هوشمند و آهنگی از حسین واثقی. اما سومین ترانه? ابی که به گفته? خودش باعث معروفیت وی میشود ترانه‌ای است به نام «شب» با شعر اردلان سرفراز و آهنگ منصور ایران‌نژاد که برای اولین بار در شوی معروف میخک نقره‌ای از فریدون فرخزاد پخش میشود.
ابی از همان اوان خوانندگی، در حرفه? خود از الگوبرداری و تقلیدهای کلیشه‌ای برحذر بوده و حتی خوانندگان جوان همدوره? خود را که به کپی‌برداری و تقلید از آثار یکدیگر می‌پرداختند به شدت تخطئه می‌کرده است. در همین دوران است که با شرکت در «جشنواره? بین‌المللی آواز ترکیه» توانست نگاه‌های داخل و خارج را به سمت خود معطوف کند.
صدای ابی از همان دوران ابتدای نشو و نمایش، محل بحث و نظر رسانه‌ها بوده است. چنان‌که مجله جوانان در شماره? سال دهم خود، مطلبی را تحت عنوان «صدای ابی رانندگان را دچار هیستریک سرعت می‌کند» منتشر می‌کند و در آن به طرح این مسئله می‌پردازد که صدای ابی به علت قدرت و انرژی فوق‌العاده? آن که بیشتر جنبه? حماسی دارد، رانندگان را هنگام رانندگی دچار هیستریک و حرکات تند و خشن می‌کند.
خوانندگی در خارج از ایران
ابی پیش از انقلاب، تک‌آهنگ‌های زیادی را بر روی صفحه منتشر کرد ولی هیچگاه آلبوم مستقلی از وی ارائه نشد. آثار این دوره? او بعد از انقلاب و در خارج از کشور بود که در قالب آلبوم‌های مستقل و به صورت کاست به بازار عرضه شد. در کارنامه? کاری وی، همکاری با ترانه‌سرایان برجسته‌ای چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز، منصور تهرانی و شهیار قنبری و آهنگسازان سرشناسی چون فرید زلاند، سیاوش قمیشی، واروژان، شادمهر عقیلی، حسن شماعی زاده، اسفندیار منفردزاده و بابک بیات به چشم می‌خورد.
ابی در سال‌های اقامت در خارج از کشور، در بزرگ‌ترین سالن‌های بین‌المللی جهان کنسرت اجرا کرده است که برخی از آنها کنسرت خیریه بوده است. در سال 2007 میلادی برای اجرای کنسرت همراه با ارکستر سمفونی آخن، از ابی به شکلی ویژه دعوت به عمل می‌آید. این کنسرت از رادیو WDR به صورت مستقیم، پخش و از تلویزیون همین شبکه نیز فیلمبرداری شد. روزنامه‌های پرتیراژ آخن نیز پس از برنامه? ابی، از وی تمجید کرده و از «گرمای حضور او بر صحنه» نوشتند. از معروف‌ترین کنسرت‌های خیریه? او نیز کنسرت وی در رویال آلبرت هال در لندن در سال 2010 است که عواید آن صرف کمک به بیماران مبتلا به ام اس شد.
با آنکه سال‌هاست که ابی در خارج از ایران و در تبعید زندگی می‌کند، هنوز برخی طراحان ایرانی از نام وی جهت افزایش فروش کالاهای تجاری خود بهره می‌گیرند. شماری از خوانندگان داخل ایران نیز به شدت تحت تأثیر سبک خواندن و نحوه? اجرای او قرار گرفته‌اند. در مورد قاسم افشار که از جمله? این خوانندگان است و بازخوانی ترانه? «خلیج فارس» ابی بدو منسوب است، حتی در حرکات دست و پای وی هنگام اجرای کنسرت نیز شباهت بسیاری با ابی برقرار ساخته‌اند. تأثیرپذیری قاسم افشار از ابی تا به حدی بوده است که آهنگساز سرشناسی چون تورج شعبان‌خانی، وی را بابت این نحو سبک تقلیدیش مورد سرزنش قرار داده است.
ویژگی‌ها و وجوه تمایز او
ابراهیم نبوی در کتابی تحت عنوان آوازهای زیرزمین، ویژگی‌های ابی را به عنوان یک خواننده، این‌گونه برمی‌شمرد:
نخست: اغلب کارشناسان موسیقی فارسی معتقدند صدای ابی قدرتمندترین صدای پاپ فارسی است.
دوم: فعالیت‌های ابی در طول نیمه? دوم زندگی‌اش نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه این دوران، نقطه? عطفی در حرفه‌اش محسوب میشود و این نخستین ویژگی است که ابی را از خواننده? پاپ جدا می‌کند و در کنار خواننده? کلاسیک یا اپرا قرار میدهد.
سوم: ابی از معدود خوانندگان پاپ است که ممکن است مخاطب ترجیح بدهد کنسرت او را از همان خانه بشنود؛ اجراهای او شاید چیزی فراتر از صدای ضبط‌شده? او نیست.
چهارم: ابی بیشتر مورد توجه مخاطبانی است که به رغم آنکه می‌دانند در موسیقی پاپ بر خلاف موسیقی سنتی، جنس و قدرت و طنین صدای آوازه‌خوان چندان موضوع مهمی نیست، صدای ابی را از این منظر نیز در خور توجه و ستایش قلمداد میکنند.
پنجم: کنسرت‌های او پس از انقلاب که در خارج از ایران برگزار شده است، پربیننده است. کمتر اتفاق می‌افتد که مانند خوانندگان دیگر پاپ، موسیقی‌اش موجب رقصیدن شود یا اصولاً برای رقصیدن دیگران بخواند.
برخی کارشناسان موسیقی نیز در مورد صدای ابی نظر داده‌اند، از آن جمله می‌توان به آندرانیک آهنگساز، تنظیم‌کننده و رهبر ارکستر اشاره کرد که گرمی، قدرت و انعطاف‌پذیری صدای ابی را ستوده است و ابی را از نادر هنرمندانی معرفی کرده است که حس موسیقیایی قوی دارد و سلیقه و طبع مردم را درک می‌کند.
هم‌صدایی مردم با ابی در کنسرت‌هایش نیز جزو خصایص منحصر به فرد این خواننده محسوب میشود، تا جایی که او را جزو اولین خوانندگان فارسی‌زبانی دانسته‌اند که به این همخوانی اهمیت داد و حتی آن را در آلبوم کنسرت‌هایش ضبط و پخش کرد.
ابراهیم حامدی مشهور به ابی خواننده? موسیقی پاپ ایرانی است
ابی و آهنگسازان:
در میان آهنگسازانی که ابی با آنها همکاری داشته، فرید زلاند با 39 آهنگ و سیاوش قمیشی با 27 آهنگ در صدر قرار دارند. آخرین کار فرید زلاند برای ابی سه آهنگ از آلبوم «طلوع کن» و آخرین کار سیاوش قمیشی برای ابی، مجموع آهنگهای آلبوم «شب نیلوفری» است. ابی در سال‌های اخیر از طیف آهنگسازان سنتی فاصله گرفته و دو آلبوم اخیر خود را با همکاری شادمهر عقیلی وارد بازار کرده است.
بابک بیات:
ابی فعالیت خوانندگی را با آهنگهای بابک بیات آغاز کرد. از جمله کاراهای مشترک ابی و بابک بیات می‌توان به آهنگهای؛ خاکستری، سایه، خورجین، مولای سبزپوش، تپش، خاتون اشاره کرد. ابی در یکی از مصاحبه‌های خود، از بابک بیات و ایرج جنتی عطایی به عنوان پایه‌های موفقیت خود یاد کرده.
سیاوش قمیشی
در سال 1381 سیاوش قمیشی در پی تهیه و اجرای آلبوم شب نیلوفری برای ابی دچار اختلاف نظراتی با ابی شد که نهایتاً منجر به قطع همکاری‌های این دو هنرمند شد. سیاوش قمیشی همانند آلبوم ستاره‌های سربی آهنگساز آلبوم شب نیلوفری بود. لازم است ذکر شود که سیاوش قمیشی تاکنون 27 آهنگ برای ابی ساخته است و از این رو، ابی در میان خوانندگان بیشترین تعداد از آهنگهای سیاوش قمیشی را خوانده است. ابی و سیاوش همچنان رابطه دوستانه‌ای با یکدیگر دارند.
نت و آکورد آهنگ‌ها
فریبرز لاچینی آهنگساز و نوازنده? برجسته? ایرانی، در سایت اختصاصی خود، موسیقی بی‌کلام تعداد قابل توجهی از ترانه‌های ابی را که از نواخته‌های خود ایشان است همراه با نت آنها، در دسترس همگان قرار داده است. مجموعه آلبوم‌هایی تحت عنوان بوی دیروز در 17 مجموعه نیز به فریبرز لاچینی منسوب است که در آنها وی در هر آلبوم، به صورت پراکنده، موسیقی بی‌کلام یکی دو تا از کارهای ابی را نیز عرضه کرده است.
همچنین سیاوش قمیشی، دیگر آهنگساز ایرانی که او هم به ساخت موسیقی بی‌کلام علاقه نشان میدهد، در آلبومی با نام City Of The Sun (شهر آفتاب)، موسیقی بی‌کلام سه آهنگ از آهنگ‌هایی که در گذشته خود برای ابی ساخته بوده است را عرضه کرده است، بدین‌ترتیب: Illuminata (ترانه? مداد رنگی)، Inside The Circle (ترانه? پیچک) و Moon Gate (ترانه? پاییز).
عباس براری نیز در مجلد سوم کتابی تحت عنوان چهل سال پاپ، آکورد 33 آهنگ از ترانه‌های ابی را تنظیم و گردآوری کرده است که توسط انتشارات رهام به چاپ رسیده است.متن ترانه‌های ابی نیز در کتابی مستقل، تحت عنوان «ترانه‌های ماندگار: ستاره‌های سربی» توسط حامد حمیدا گردآوری شده است که در سال 1379 به چاپ رسیده است. کتاب با مقدمه‌ای درباره? سیر ترانه‌سرایی در ایران آغاز می‌گردد و آنگاه، متن ترانه‌های خوانده‌شده? ابی تا قبل از سال انتشار کتاب، در قالب سیزده دفتر عرضه میشود.
فیلم‌شناسی:
ابی در دو فیلم در نقش بازیگر حضور داشته است. یکی فیلم بوی گندم، محصول سال 1356 به کارگردانی محمد دلجو و امیر مجاهد، و دیگری فیلم ناخدا با خدا، محصول سال 1352 به کارگردانی نصرت‌الله وحدت. فیلم بوی گندم، ماجرای سیامک، اسی و تقی سه دوست آس و پاسی است که ابی در آن نقش تقی را بازی می‌کند. تقی معتاد است و نصیحت‌های سیامک را برای ترک اعتیاد نمی‌پذیرد و عاقبت نیز در پایان داستان می‌میرد. در این فیلم محمد دلجو، آیلین ویگن و شهرام شب‌پره نیز ایفای نقش می‌کردند. بعدها ابی از بازی در این فیلم اظهار ندامت و پشیمانی می‌کند و آن را دخالت در حوزه? غیرتخصص خود عنوان می‌کند. ابی در فیلم ناخدا با خدا، ظاهراً نقش کوتاهی داشته است.
ابی به عنوان خواننده نیز در سینمای ایران فعالیت داشته است. طبق آمار بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، در بین 296 خواننده‌ای که در سینمای ایران فعالیت داشته‌اند، ابی با خوانندگی در ده فیلم، مقام سیزدهم را به خود اختصاص داده است و از این لحاظ با شهپر، دیگر خواننده? ایرانی برابری می‌کند.
این ده فیلم به ترتیب سال تولید عبارتند از:
فیلم سال تولید ترانه‌سرا آهنگساز
? عطش 1351 مسعود هوشمند حسین واثقی
? بی‌حجاب1352 مسعود هوشمند حسین واثقی
? هیاهو 1353 ایرج جنتی عطایی بابک بیات
? ذبیح 1354- واروژان
? بت‌شکن1355ایرج جنتی عطایی بابک بیات
? شب زخمی1356 منصور تهرانی سلی
? سلام تهران 1356 زویا زاکاریان واروژان
? خاکستری 1356 ایرج جنتی عطایی بابک بیات
? بوی گندم 1356 زویا زاکاریان و شرمین شجره سیاوش قمیشی
? باغ بلور 1357 منصور تهرانی حسن شماعی‌زاده
? بر فراز آسمان‌ها 1357 نامعلومواروژان/ شهرداد روحانی (تیتراژ پایانی فیلم)
این در حالی است که در این فهرست، از دو فیلم کندو (1354) و بر فراز آسمان‌ها (1357) که ابی در آنها نیز ترانه خوانده است نامی برده نشده است. گفتنی است که ابی بر روی سکانس‌هایی از فیلم‌هایی ترانه خوانده است که در آنها بازیگران بزرگ و نامداری حضور داشته‌اند؛ مثلاً در فیلم بر فراز آسمان‌ها، محمدعلی فردین، و در سه فیلم کندو، ذبیح و بت‌شکن، بهروز وثوقی، و در دو فیلم عطش و بی‌حجاب، ایرج قادری به ایفای نقش پرداخته‌اند.
